Comezamos polo xurado: Lali, profe de historia e vicedirectora; José Maroño, profe de lingua castelá e membro do EDLG, Mikel (4º ESO B), boris (4º ESO A) e Irene (4º ESO C). Hai que destacar a puntualidade do alumnado que non fallou nin un só día no seu posto..

 
 Un alumno e unha alumna de 3º ESO len “A orella dereita de Antón de leivas”

 Carolina Oubiña, de 2º de Bacharelato, leu “A voadora de Serantes”

Pilar Pérez, profe de tecnoloxía, leu un poema de Mar ao norde.

      Pasando os meses, Cheval íbase amosando mui vivo de xenio, celábase de que Alberte falase coa xente sin estar el diante, de que lle asubiase ao can Tirol, e de que lese o xornal en voz alta á muller, que non sabía ler.
      -¡Dabondo fas con durmir con ela! –comentaba Cheval disgustado.
      Iba cumplirse un ano dende a primeira conversa de Alberte co seu cabalo, cando un mediodía, regresando os dous amigos do muíño, carregada a besta con dous sacos de fariña e outro de farelo, Cheval parouse na ponte, e díxolle a Alberte con voz grave:
      -Vai facer un ano que nos falamos, e si queres que sigamos comentando o mundo, tes que prometerme que de agora en diante soio vas falar comigo ¡Despois de todo son o único cabalo da provincia que fala co amo! E non me fío da túa palabra, que máis dunha vez xa che escoitei contar algunha mentira. Tes que facer un documento. ¡Si nono fas, calo pra sempre!
      A Alberte non lle non parecía nada doado o consultar este asunto cun avogado. O avogado seguro que o tomaba por tolo si entraba no seu despacho explicándolle que falaba co seu cabalo Cheval, e que este quería un escrito no que Alberte declarase que soio falaría con el, e que se entendese por señas co resto dos galegos. Foi Alberte a Muros visitar ao seu amigo o mestre. Este díxolle que escribira calquer cousa nun papel de barba, que era seguro que Cheval non sabía ler.
      -¿Quen sabe que non sabe ler? -insistía Alberte.
      O mestre, en papel selado de tres pesetas, escribiu unha declaración xurada na que Alberte se comprometía a non falar coa xente si non era con permiso do seu cabalo Cheval, denantes conocido por Moro,.. Firmou e rubricou Alberte Merlo… Cando chegou á casa co documento e llo amosou ao cabalo, este fixo que llo lera por dúas veces.
      -¡Mui benl ¡Agora tes que levalo ao Rexistro!
      Alberte quedouse coa boca aberta mirando pra Cheval.
      -¡Ao Rexistrol ¡Conozo o procedemento! Lémbrate que denantes de ser o teu cabalo fun o cabalo do procurador Abeledo.
      Un procurador famoso, do que se decía que tiña na memoria o Código das Argalladas… Alberte anda agora coa declaración xurada na man, sube e baixa polos camiños, séntase nese chanto ou arrímase a aquel carballo, pensando sempre no choio, sin saber qué facer, si ir ao Rexistro de Noia ou non… E mentras, o cabalo non lle fala e olla pra el de esguello.

Un dos xéneros literarios que Álvaro Cunqueiro (1911-1981) cultivou con máis dedicación e acerto foi o do retrato, é dicir, a invención de personaxes aillados, sen unha función narrativa maior, dispostos para ser contemplados na súa singularidade, suficientes por si mesmos, donos de vida propria. A primeira serie deles apareceu en Escola de menciñeiros (Galaxia, 1960) e versaban todos sobre o mundo dos individuos de que fala o título, tan presentes na Galicia rural de hai aínda poucos anos. A segunda foi esta que reeditamos hoxe, que poderia formar parte ademais dunha triloxía na que habería que incluír tamén Os outros feirantes (Galaxia, 1979).
Como dixo o autor destas páxinas, nos retratos de Xente de oqul e de acolá hai en cada un deles unha onza do ser galego, e repartida entre todos, está a andamiaxe completa da nosa xente. Por iso, cando un remata de ler estas semblanzas de paisanos de todos nós, ten a impresión de que acaba de poñerse de cóbados sobre o peitoril dun puzo fondo e escuro, pero do que ó fin un remata bebendo unha auga limpa e fresca, capaz de aliviar a sede de cantos teñen necesidade de satisfacer os seus anceios de amistade, de amor ou de simple curiosidade. Que pode ser a de saber como somos.
Aqui están, rescatados do olvido pola maxia de Álvaro Cunqueiro, o picapleitos Somoza de Leiva, que tiña un can que só lle ladraba á parte contraria; e Rello de Pontemil, un tipo calado, que pasaba a vida vendo xogar ó tute e que non xogaba porque non sabía subastar e sempre contaba de máis; ou Leiras de Parada, que adormecía os capós con prosa de artículos de prensa que valían máis para o cometido que tres cobertores ou media botella de tres cepas. Xente nosa, verdadeira. Un espello do país.

Con este cartel anunciamos na entrada do centro a actividade:

Alejandra Picón participou na modalidade de contacontos, recreando a historia do cabalo de Alberte Merlo.

Amalia, profesora de latín, leu un texto de “Os outros feirantes”

"Mar ao norde (1932)"

(1)

SOL:
Cinco fiestras colgadas
da mesma alba rosa:
vivas,
        intactas,
                    núas,
con arelas de mans,
coma espellos de mastros.

SEMPRE:
Cinco fiestras: soio.