A min envíaronme como embaixadora do Félix Muriel carrexando unha maleta ateigada con folletos turísticos, coas camisetas do ENDL, cos murais de presentación de 1º A … e cunha mostra da nosa música –os CDs OS QuinSe MáiS VotadoS elaborado o curso pasado polo Equipo de Normalización e Dinamización Lingüística (ENDL), que podo asegurar que tiveron un éxito espectacular entre o alumnado do KBS.

Escollemos varios lugares que nos gustaría visitar en Lisboa. Estes son: O Castelo de Sao Jorge, o elevador de Santa Justa, a Torre de Belén, a Praça do Comercio, o Rossio, o Mosteiro dos Jerónimos e Alfama na que encontraremos as mellores vistas da cidade grazas aos seus miradores. Esperamos que non nos defrauden.

O martes 10 de febreiro, no Salón de Actos do IES “Félix Muriel”, contamos coa extraordinaria visita do profesor e escritor Sechu Sende. Nun ambiente relaxado e mediante actividades espectaculares, textos e explicacións, o convidado, que posúe un gran sentido do humor, falounos da súa obra Made in Galiza, que 4º da ESO, 1º e 2º de BACHARELATO puidemos ler na segunda avaliación deste curso. O escritor firmou os exemplares dalgúns alumnos e alumnas antes de comezar.
Nas máis de cincuenta historias que constitúen o libro, o autor fai unha reflexión humorística e, á par, seria sobre o proceso de normalización da nosa lingua, e relaciona o galego con distintos campos sociais da vida. A portada do libro foi realizada por un amigo deseñador seu, Pánchez, ao que lle gustaba pintar as bombonas e tirarlles fotos cando as levaba o repartidor. A pesares de que á editorial non lle gustaba, conseguiu poñer unha foto dunhas bombonas pintadas ao pé das árbores como se foran ananos.
Sechu falounos dos tres elementos esenciais para achegarse a unha lingua:
1) Motivación: precísase ter unha boa actitude ante a lingua e o desexo de coñecela. Tamén debemos esforzarnos por ser fortes e non desmotivarnos se imos a un sitio onde todo o mundo fala castelán, rendéndonos ante a presión de grupo e abandonando a nosa lingua.
2) Coñecemento da lingua: saber o vocabulario, as normas gramaticais…, todas aquelas partes teóricas que conforman un idioma.
3) Uso que se fai da lingua: pode ter dous usos: oral ou escrito. É importante que a usemos, porque así saberémola mellor e sentirémonos máis seguros á hora de empregala. Citounos o exemplo de que en Portugal calquera rapaz á nosa idade sabe moi ben o inglés. Unha das cousas que lles axuda a iso é que cando van ao cine ven as películas na súa versión orixinal subtituladas. Fan uso desa lingua na súa vida cotiá.
Falounos dos dous tipos de aprendizaxe que había:
1) Informal: aquela que teñen os bebés, que dende moi pequenos comezan con palabras, frases curtas… Cada vez van coñecéndoa e empregándoa máis ata que a saben por completo. Parten do uso que se fai da lingua.
2) Formal: aquela que teñen os que chegan ao galego máis tarde, nunha idade adulta. Son os chamados neofalantes. Primeiro van aprendendo as regras e logo van practicando. Parten da motivación.
Na súa calidade de profesor en zonas urbanas sabe que nas cidades non se fala moito o galego, pero tamén sabe que alí se cometen menos erros na lingua que nas zonas rurais, debido a que teñen unha aprendizaxe formal e saben identificar mellor os castelanismos e corrixilos.
Sechu identificouse como un neofalante. Súa nai falaba con todos galego agás cos nenos pequenos. Despois de estudar a lingua, aos escritores galegos… comezou a falala á idade de dezaoito. Foi el o rapaz duns catorce anos que, na escola en Noia, protagonizou xunto coa profesora a historia Eu fixen ouigha co espíritu de Castelao, cuxa experiencia nos contou ao final..
Contounos que só o 17% dos da súa xeración se galeguizaron. O resto perderon o galego. Isto tamén pasa noutros lugares. Sechu naceu en Padrón e viviu en Noia, Pobra, Viveiro e agora en Santiago; ve como en todos estes sitios hai unha realidade sociolingüística diferente. Moitos centros que visitou e visita falan en castelán, por iso con nós levouse unha sorpresa cando preguntou quen falaban galego e levantamos case todos a man.
Confesounos a finalidade da súa obra: “Non é un libro para os que saben falar galego. É para aqueles que falan castelán, para normalizar a nosa lingua e para deter o proceso de desgaleguización”.
A continuación pasounos uns textos. Un era Xoana de Rosalía de Castro idéntico á escena IV da Doncela de Orleáns de Schiller, un autor que lle gustaba moito á poeta galega e que viviu uns oitenta anos antes ca ela. Lonxe de perder o prestixio, admírase a Rosalía, a quen lle gustou o tópico do “despide da natureza”. Sechu pretendeu mostrarnos con isto que as demais persoas, as cousas de sempre… todo inflúe en nós á hora de escribir. Pero tamén nos afecta socialmente. Afirmou que somos un pouco machistas cando asociamos o nome de Seoane cun home.. Tamén, a nivel sociolingüístico moitos dos nosos comportamentos son tópicos. Por exemplo, un rapaz en Carral contoulle que non se dicía “quérote”, senón máis ben, “te quiero”. Ou tamén que os corazóns que ve pintados polas paredes poñen María “y” ou Pepe “y”.
Había catro textos pola parte de atrás: o primeiro era de humor. Os protagonistas eran dous borrachos. Mostraba o contacto na súa cidade entre o galego e o castelán. Os tres seguintes tiñan un carácter máis serio. Sechu sinalou a última estrofa do poema de Ignacio Bittitta: “Un pobo vólvese pobre e escravo Cando lle rouban a lingua Herdada de seus pais: Está perdido para sempre.” E tamén o Caderno de Nova York de José Hierro que fala da situación dos casteláns ou chicanos en Nova York.
Despois de todo isto chegou a parte, quizabes, máis interesante da charla. Contounos que se interesou moito polo método da hipnose, algo que só teñen licencia para facer os psicólogos. Mesmo montou unha consulta na que aseguraba que por trescentos euros a sesión as persoas poderían saír falando galego. “Aínda non veu ninguén” díxonos entre risas. Pero na súa teima de aprender a realizar esta técnica levou a cabo unha viaxe ao Tíbet, onde os lamas lle aprenderon nun curso de sesenta horas a telepatía. Díxonos que se se dan as circunstancias apropiadas era quen de adiviñar unha palabra que outra persoa estaba a pensar. Fíxollo a dúas compañeiras nosas coa axuda dun péndulo pequeno. Ante o asombro da sala acertou.
Logo fixo unha hipnose en grupo con todos. Asegurounos que despois de tal sesión saberiamos falar moi ben o inglés. Empregando un péndulo maior visualizamos relaxadamente no noso interior unha situación que el nos estaba contando: ir por un prado en primavera, meternos nunha cova que acabábamos de ver. Nunha bifurcación collermos o camiño esquerdo que poñía “Aventura”. Andar ata que atoparamos un espello no que aparecía o noso reflexo o cal nos faría tres preguntas: estamos motivados para falar o inglés?, temos algún coñecemento da lingua inglesa?, usámola habitualmente?.
Tanto o libro que lemos como todos os consellos e explicacións que nos dou o escritor gustáronnos moito. Deixounos claro que está nas mans de todos manter con vida a nosa lingua.

O martes 10 de febreiro, das 13 ás 14:10 horas, estivo no noso centro o escritor Sechu Sende para falarnos do seu libro Made in Galiza.

 Presentamos unha mostra fotográfica do evento:

Asinando libros antes de comezar a charla. Abordámolo cos nosos exemplares que nos dedicou moi amablemente.

Respondendo á entrevisa que lle fixo Raquel Cespón para esta revista, e que sairá publicada en breve.

O alumnado de 3º e 4º da ESO do I.E.S. Félix Muriel fomos de excursión o pasado mércores 21 de xaneiro ó auditorio de Galicia (Santiago de Compostela) para asistir a un concerto da Real Filarmonía de Galicia.

O día 27 de xaneiro houbo un obradoiro sobre Hip Hop.

Aínda que eu cheguei algo tarde, o que escoitei encantoume.

Os que fixeron o obradoiro eran dous rapaces novos, de 20 a 25 anos máis ou menos. Chamábanse Carlos e Martín e son compoñentes dun grupo chamado Machina.

  O outro facía rap, e explicounos o necesario para facer unha rimada.

                        O xoves 29 de xaneiro tivo lugar na sala de usos múltiples do IES “Félix Muriel” a exposición da colección privada “eXXpo press, cen anos de actualidade” do xornalista estradense Suso Souto, delegado do Correo Gallego en Ribeira, onde tamén forma parte da directiva do Ateneo Valle-Inclán.

Unha servidora tivo o privilexio de facerlle unha breve entrevista pouco despois de que a TVG viñera a gravalo en directo falando acerca da súa extraordinaria recompilación de acontecementos, escritos e imaxes máis importantes de todo o século XX.

Expoñíanse uns 160 xornais galegos, casteláns e estranxeiros, como ABC, Correo Gallego, Faro de Vigo, Time, Ya… Todos eles destacaban feitos importantes da centuria pasada.

Tamén había prensa rosa, revistas que amosaban os personaxes do corazón, como actores, cantantes… celebridades que destacaron no pasado século. Era de notar que antes se respectaba moito máis aos famosos que na actualidade. Das paredes colgaban unhas fotos xigantes deste tipo de personaxes na súa xuventude e sen nome para que os visitantes o puideran adiviñar e así meterse máis de cheo no contido da exposición. Había novelas, cómics (de Superman, do Capitán América…), cromos, anuncios de coches antigos…

Contabamos con dez paneis, cada un tiña á súa vez dez resumos (1900-2000) que mostraban as efemérides, as anécdotas, os feitos e o personaxe mais importante de cada ano, así como tamén a canción que marcou algún acontecemento de gran importancia, facendo deste xeito unha selección musical de todo o século.

No centro da sala había uns paneis monográficos. Cada un falaba de temas concretos como o cine, os papas, as conquistas, os descubrimentos e inventos… todo pertencente ás décadas pasadas.

A exposición tamén proxectaba dous vídeos. Un primeiro é musical, fala dos líderes dos movementos musicais que houbo e que máis influíron na sociedade, como o rock, o jazz… Un segundo mostra imaxes do pasado século, como da II Guerra Mundial, do asasino e mafioso máis grande (Al Capone) ou da ovella Dolly.

Ademais de explicarnos todo isto, Suso díxonos como conseguiu o material. Rememorando a súa nenez, contounos que aos dez anos xogaba cos seus amigos nun Bazar en fronte da súa casa que tiña un montón de cousas antigas. Esta tenda estaba rexentada por un matrimonio xa moi entrado en anos. Cando o home morre, a muller preocupada, non sabía quen ía quedar con todo. E Suso tampouco. En seis viaxes levou para a súa casa todo o que puido ou o que lle permitiu súa nai. Co paso dos anos foi consciente da cantidade de cousas importantes e interesantes que el amoreara en tanto tempo, polo que comezou a gardalas e a catalogalas, non só as que tiña senón as que outra xente lle ía dando ou el mesmo conseguía. E hoxe por hoxe vemos o resultado da colección: é única.

Contounos que levou a “eXXpo press” por varias cidades de Galicia, tamén a Barcelona, e incluso a EE.UU, onde foi inaugurada polo cónsul honorario de España alí. Por agora vaise empregar con fins didácticos; de feito, a Xunta de Galicia ten pensado levar a colección a máis centros de ensino. Nós tivemos o gran privilexio de ser o primeiro que amosa a súa obra. Nestes momentos tamén se está a traballar para levala ao Vaticano. O xornalista ten pensado regalarlle ao papa un exemplar dos anos 60 que amosa o encontro entre a Igrexa Ortodoxa e a Católica.

De seguro que esta é unha das exposicións culturais que realmente vale a pena ver. Mediante ela podemos visualizar o noso pasado máis próximo de maneira sinxela, ordenada e completa.

Despois de ler o artigo anterior que describe a saída a Santiago que realizou o alumnado de portugués do IES Félix Muriel para asistir a unha clase de portugués, podedes ler agora as súas opinións.