O xurado dos Premios Minerva fixo públicos os nomes e as obras gañadoras do concurso de narrativa e poesía organizado polo Colexio M. Peleteiro de Compostela. Todas as gañadoras son rapazas e das súas obras o xurado destacou a calidade. Estas mozas veñen a sumarse á relación de autores e autoras que comezaron a súa traxectoria nos Premios Minerva: Darío Xohán Cabana, Suso de Toro, Xavier Queipo, Xosé Antón Neira Cruz, Berta Dávila ou Olga Novo.

Noraboa a Paula Tubío polas súas Historias inéditas, que lle valeron o segundo premio en poesía!

Tarefa realizada para o Día da lingua nai.

          Compartimos con vós  traballos realizados polo alumnado de 4º de ESO na materia de TIC que nos permiten ver @s nos@s autor@es de forma diferente:

Rosalía de Castro:

Eduardo Blanco Amor foi unha figura relevante da literatura galega, pertencente ao grupo de autores individualizados que desenvolveron a súa narrativa entre 1936 e 1976. A súa literatura etiquétase dentro do realismo social, é dicir, xira en torno á problemática social galega da época. A súa cidade natal vai ser o lugar escollido para a ambientación das súas obras, como no caso de A Esmorga. Blanco Amor vai ser, xunto cos seus contemporáneos Fole, Cunqueiro e Neira Vilas, un dos renovadores da prosa deste período.

A súa obra literaria A Esmorga, revoluciona o panorama narrativo galego a través dos seus tres personaxes protagonistas. Presenta 5 capítulos e emprega unha fórmula narrativa única denominada técnica telefónica, é dicir, existe un diálogo mudo entre o Cibrán e o xuíz, dando así máis verosimilitude, focalizando a atención do lector no Cibrán e evitando unha novela bilingüe . Nesta obra amósase a relevancia dos personaxes populares e tamén a presenza da homosexualidade. Existe un rexistro coloquial que vai creando a sensación de oralidade.

Respecto á película, dende o primeiro momento pretende amosar o concepto de esmorga, o cal vai máis aló dunha simple definición de dicionario e da súa mala tradución ao castelán como “juerga” ou “parranda”. Considero que é algo que a película amosa bastante ben, pero sen deixar de ensinarnos tamén a realidade social de cada un dos protagonistas e os seus momentos de reflexión.

Como xa mencionamos, Blanco Amor na súa obra emprega unha técnica telefónica. Na película, dun xeito semellante a como acontece no libro, no cal non hai a intervención do xuíz para evitar o bilingüismo ( o cal si vemos en Socorrito), ocorre o mesmo. En ningún momento vemos unha imaxe do xuíz, nin o escoitamos falar. Temos a perspectiva posta xa dende o primeiro momento no Cibrán, na casa da Rachada, o cal nos vai presentando ao resto de personaxes ao longo da película. En certo modo, no filme vese como o Cibrán é unha persoa que intenta endereitar o seu camiño pero vese moi influenciado polo seus dous compañeiros (o Bocas e o Milhomes), sobre todo polo Milhomes, que é quen leva as rendas dos tres e sempre os acaba convencendo para facer algunha argallada polas aldeas.

A Guerra Civil foi un acontecemento que enfrontou a pais, fillos, irmáns e amigos. Non houbo gañadores, pero si perdedores, e os que escolleron o bando “equivocado”, tiveron que enfrontarse á morte, ao exilio, ou cando menos ao silencio: a calar os seus ideais, a cesar a súa loita, e a ver como o país que desexaban para os seus descendentes, convertíase nunha utopía.

Nunha casa “roxa”, dos descendentes do último alcalde republicano rianxeiro, continua ese silencio a día de hoxe. Meu avó nunca falou do acontecido durante a guerra. Miña nai sempre conta que era algo vetado, algo do que non se lle podía preguntar. Pero el relatoume “Meu pai tivo moita sorte, pois sempre foi moi boa persoa. O seu cuñado era xeneral  dos nacionais en Asturias o cal nos axudou en todo momento e por iso non tivemos que marchar de Rianxo, a pesar de que estaba metido de cheo en política”. Non hai un exemplo máis preto a min do silencio dunha guerra, cando escoito a meus avós repetir día si e día tamén: “Nunca vos metades na política”.

Nunca se produciu ese berro, porque lle quitaron a voz. Vivían do que as tías de meu avó gañaban como mestras, vendo como todos os miraban por riba do ombreiro, porque eles tiveran sorte, as únicas represalias que tiñan era ver como seus fillos pasaban fame, sen poder traballar porque levaban na fronte escrita a palabra “ROXOS”, pero lembremos, unha vez máis que eran afortunados.

Meu avó era un rapaz “moi comedoriño”, como se di na miña casa, polo que cando empezou a faltar a comida para el e seus irmáns, acostumaba a irlle pedir comida aos seus veciños: “Recordo chorar na porta dos veciños do lado, sempre se apiedaban de min, e dábanme parte da bola de pan. Facíalles graza que un rapaz gordiño chorara por fame. Meu pai estaba acostumado a baixar a cabeza pola rúa, e agora facíao tamén ao saír á porta da súa casa, por culpa de seu fillo que ía rogando comida”.

Na actualidade, o niño de “roxos” que foi o Bar Nine, quedou impregnado de silencio. Meu avó puido traballar nel, porque cesaron as represalias  (deixáronlle telo aberto) e iso foi máis que suficiente. É fogar, lugar de risas e lugar de xuntanza, unha pequena taberna familiar, que esqueceu calquera sufrimento pasado, pois así tiña que ser “e non te metas nunca en política, porque para que?”.

Ollas para a súa foto día tras día, esperando a que volva, esperando novas del. Pasaron os anos, mucharon as flores e o teu cabelo foi sumando pinzas e perdendo cor. Teciches soa a túa tea, sembraches o teu nabal, vas por leña ó monte e vela arder no lar, onde ferve o pote do caldo que soa has de cear. O teu homiño perdeuse e ninguén sabe onde vai, nin que foi del. Ti esperas ás anduriñas que pasaron con el as ondas do mar, esperas que voen, voen e veñan e che digan onde está. Esperas que as anduriñas traian unha carta. Esperas na oficina de correos. Esperas, pero as anduriñas fai corenta anos que marcharon, corenta anos que non voltaron, corenta anos que non traen carta algunha. Semellas a viúva dun vivo, porque non hai nome para a nai que queda sen fillo.

O tic tac do reloxo soa igual tódolos días, a agulla cambia de posición cada segundo, un tempo concreto que leva durando o mesmo corenta anos. Miras as agullas, miras a foto do teu neno e volves a mirar o reloxo. Pensas que estará facendo agora, como lle irá. Corenta anos e a posibilidade de saber del é o único que che dá folgos para erguerte cada día.

Ata que a andoriña trae novas. Tantos anos esperando e dalgún xeito queres alongar a espera. Sabes que o feito de abrir esa carta vai a cambialo todo. Por iso decides vivir os últimos momentos aproveitando a esperanza que che queda.  Repañando o último sorriso, porque unha vez aberta pode que os teus dentes decidan agocharse para sempre.

O reloxo soa agora doutro xeito. Máis ás présas. Desapareceu ese tic tac continuo e ininterrompido durante corenta anos. Din que o tempo é subxectivo, que a inquedanza acelérao.  Non sabes ler,  por iso as horas seguen a pasar. Tampouco ela sabe, por iso non che importou que lese a carta en alto, porque o que dicía non era realmente o que había escrito. E ti sabíalo. Ós poucos comezaches a aceptalo. A carta non traía boas novas e tiñas que afrontalo. Camiño da verdade empezaches a ollar doutro xeito. Antes atravesabas os sendeiros mirando cara a fronte. Tiñas un obxectivo fixo: a oficina de correos. Agora camiñas máis paseniño, como intentando retrasar o momento. Camiñas consciente do teu redor. Consciente do rapaz que sempre estivo aí, pero que sempre ignoraches. Do rapaz que podía ser o teu fillo, pero non é.

El estaba lonxe, nas Américas. Procurando un anaco de pan para comer e un lugar onde durmir a cuberto. Tentando saciar a fame e o frío. Co corpo ó outro lado do charco, pero co pensamento no seu fogar. Co único anhelo de facer fortuna e voltar para a casa traxeado e conducindo o mellor dos coches. Estaba lonxe. E digo estaba, porque xa non está. Nin lonxe, nin preto. A andoriña trouxo riqueza, pero tamén soidade. Veu traxeada, conducindo un bo coche, desaxeitado para os camiños da aldea. Veu e nunca antes viñera. Os veciños asisten á entrega desa herdanza. E ti, aínda que rodeada de xente, sénteste máis soa ca nunca.

Incinéralo. Queimas o seu corpo. As súas mans. A fortuna que fixera traballando. Ves como arden os cartos, mentres asistes a unha orquestra de berros, golpes e esixencias. “Abre a porta, abre a porta!”. O poder do diñeiro. Non abras. Queren o que queda do teu fillo. Pero ti, senlleira muller, só queres despedilo onde, como todo galego, tamén el quería morrer: na súa terra.

E ficas como viuva dun morto que ninguén consolará.