No ano 2020, o Día das Letras Galegas será homenaxeado ao escritor ferrolán Ricardo Carvalho Calero. Esta conmemoración, que cumprirá 57 anos dende a súa posta en marcha en pleno réxime franquista , serviu de homenaxe e de recoñecemento a moitos escritores e escritoras galegos como Castelao,Rosalía de Castro ou Rafael Dieste, mais Carvalho Calero non figurou na lista de homenaxeados ata este momento. A que se debe isto realmente?

 Se algo caracterizou a vida de Carvalho Calero foi a considerable variedade de actividades que desempeñou . Tras cursar o Bacharelato, licenciouse en Dereito e Filosofía e Letras.Neste momento, relacionouse co movemento galeguista participando na revista Nós, no Seminario de Estudos Galegos, sendo ademais un dos colaboradores que participaron na redacción do Estatuto de Autonomía para Galicia en 1936 xunto co rianxeiro Castelao. Co inicio da Guerra Civil uniuse á loita como miliciano e co inicio do Franquismo foi condenado a 12 anos pero acadou a liberdade condicional e non podía acceder a cargos públicos. Uns anos despois, en 1958, ingresou na Universidade e dedicouse exclusivamente á labor de docente ata xubilarse, en 1980, Carvalho publicou numerosas obras relacionadas coa lingua e literatura galegas, destinadas a afirmar a súa formación universitaria e colaborou coa Asociación Galega de Escritores ou a Associaçom Galega da Língua, mais se foi o primeiro autor en escribir un proxecto de gramática galega , por que non se lle concedeu a distinción de ser homenaxeado no Día das Letras Galegas?

Cando a situación parecía escura, as letras dunha escritora enchíano todo de luz, para xerar un refacho de esperanza que na actualidade recibimos con ledicia.

Este 24 de febreiro celébrase o Día de Rosalía e, sendo conscientes da importancia desta autora no referente á nosa literatura e ao noso país, é obrigado recordala. Cando falamos da nosa choromiqueira padronesa, a maior parte da xente pensa nos ríos e nas fontes da súa terra natal, si, nese poema co cal, eu polo menos, comecei a descubrir a Rosalía. Pode ser que o “Adiós ríos, adiós fontes” sexa un dos seus textos máis coñecidos, pero o certo é que non só se adicou a expresar o amor pola súa terra, ou a expresar os seus sentimentos. Rosalía foi unha verdadeira activista, comprometida coa lingua, e coa súa condición. Si, porque nunha época na que ninguén escribía en galego, ela facíao. E nunha época na que imperaba a misoxinia, ela tamén defendeu ás do seu xénero. Por iso dicimos que se tratou dunha muller das de hoxe, das que loitan polos seus dereitos, convencidas de que toda loita é válida. Unha feminista das de hoxe, nunha época das de mañá. Porque o futuro do planeta avanza cara a desidia, cara unha nova era que ben poderá recordarnos a eses días nos que o noso idioma non contaba e nos que non todas as persoas eran iguais. Mais, como diciamos, aí estaba ela, esa muller incansable, que, mesmo ante a negra sombra que a asombraba, seguía loitando.

Cada 14 de febreiro celébrase a nivel internacional o día de San Valentín, ou día dos namorados. A orixe deste día remóntase ao século III, en Roma, cando un sacerdote chamado Valentín incumpriu as ordes do seu emperador Claudius Aurelius Gothicus, quen prohibira os casamentos dos mozos para que así os soldados non se distraeran, casando os namorados en segredo. Cando isto foi descuberto o sacerdote foi torturado e finalmente executado o 14 de febreiro. Malia a que aparentemente parece unha celebración inocente e fermosa, na sociedade actual só fomenta accións tan desprezables como o consumismo, a contaminación, o machismo e a homofobia entre outras.

No momento no cal o galego se converteu nunha lingua oficial, existían dous modelos normativos: o oficialista e o reintegracionista. O primeiro supón que o galego é unha lingua sen dependencia algunha e que está desvinculado do portugúes, motivo polo que adóptase unha ortografía herdada do castelán. Por outra banda, o modelo reintegracionista entende todo o contrario defendendo a aproximación ortográfica ao portugués, considerando que ambos os dous idiomas seguen formando parte dun único sistema lingüístico.

Que o galego está perdendo día a día máis falantes, non é unha novidade, e tampouco é nova a necesidade de ideas para recuperalos. Na actualidade estanse desenvolvendo numerosos plans de normalización lingüística para integrar o galego na sociedade e favorecer o seu uso, pero os numerosos prexuízo fan que o galego estea vivindo unha situación de substitición lingüística debido á diglosia, ao ser considerado polos propios falantes unha lingua secundaria.

O termo exemplo fai referencia a un feito ou conduta que se toma como modelo a seguir ou ben para ser evitado, segundo o seu perfil positivo ou negativo. É importante ter como referente a alguén que cos seus actos demostre un alto nivel de madurez e bondade, que son as calidades básicas para medrar como persoa. Os exemplos adquiren gran importancia á hora de marcar os obxectivos que perseguimos na vida. Un ámbito no que vemos reflexado a importancia dos exemplos é na relación paterna e materna.

En canto á relación de pais e fillos, dende que nacemos, temos de exemplo a figura dos nosos pais debido á presenza diaria e a interacción cos seus fillos. Non só poden servir de modelos, senón que deben ser bos modelos para a evolución dos rapaces. Así mesmo, a responsabilidade de ser un bo exemplo tamén pode animar aos pais a mellorar a situación da súa vida. Isto vese reflexado nesta famosa frase de Rafael Pombo: “Nai, vou seguirche, vai ti diante que dándome o exemplo, fareino ao instante”.

     A curtametraxe Un chien andalou, de Luis Buñuel, realizada a finais da década dos 20, é unha película coa cal se pode experimentar de primeira man o espírito vangardista da época. Comezando polo seu título, xa se poden ver características surrealistas, xa que en ningún momento se fai alusión a el durante o contido da filme.

Introducíndonos nestes contidos, só é posible entender que é unha sucesión de historias sen ningún tipo de nexo. De feito, isto faina diferente e excepcional como historia, xa que rompe coa tradición de que un acontecemento sempre debe ser narrado de maneira argumental e provoca sorpresa no espectador captando a súa atención. A primeira escena desta sucesión de historias mostra a un home cortándolle un ollo a unha muller. Nesta parte aínda me sinto coma se a historia fora a ter un argumento, pero logo mostran rápidamente unha sucesión de escenas coas mesmas personaxes sen ningún tipo de nexo, intercalando entre cada unha un letreiro especificando o tempo no que se produce o relato, pero estes letreiros carecen de sentido, producíndome a sensación de que o tempo deixa de importar.

Por outro lado, aquí é onde se mostra o influxo de Dalí, e non só na estética dos escenarios representados, xa que para el o tempo era relativo e diferente para cada persoa. Por outra banda é polo influxo deste artista que podo intuír que toda a película intenta recrear un mundo onírico. Este sentimento onírico comeza a facerse visible na miña mente canto máis avanza a curta, habituándome á sensación de non entender exactamente o que está pasando canto máis pasa o tempo e facendo que me acostume máis e máis a esa realidade surrealista. En canto me consigo acostumar totalmente a esta realidade, comezo a poder centrarme en certas sensacións que me manifestan as escenas, pasando dende o noxo polos insectos nas mans ata unha incomodidade persistente que só desaparece co fin da serie de persecucións.

Moi adentro.

Non te preocupes, pequena artista, por non saber interpretar o ininterpretable. Que realidade máis irreal esta que vivimos. Un tango marca o ritmo dos pesadelos. Unha mirada nocturna, a mirada da lúa. Unha nube que atravesa. As nubes vense de noite? Non lles importa cortar, non van ao cárcere. O ollo espera a que o atravesen. Deixa de mirar fóra, todo está dentro. Que realidade tan irreal esta que vivimos. Non miramos sen ver, vemos sen mirar. Non se pode mirar sen ollos, pero ver si, non o material nin o externo, senón o eu.

Todos agochamos algún segredo nunha caixa. Ás veces é tan difícil ocultalo que se apega a nós, ás nosas formas, miradas, á nosa roupa. Tan difícil que, sen decatarnos, o segredo forma parte de nós e non da caixa. E aínda que convencidos de que non, ó noso redor poden velo ó ollarnos. Eses que algún día pronunciaron un “quérote”, ou simplemente pensaron en facelo, mirarán o noso segredo fixamente, tentando facelo desaparecer, e demostrarán que aquelas palabras tiñan letra pequena.

Por moito que intenten frealo segue aí, tan dentro que consegue escarvar a nosa pel e saír á superficie. Pero tantas miradas rematan por facer efecto. Miradas que obrigan a voltar o segredo á caixa. Miradas que convencen para acabar con el. O seguinte é vivir enganados, perseguir algo que realmente non desexamos. Pero é tan difícil non ser e cargar co peso ás costas, que, maxicamente, renacemos de novo.

Renacemos como nacemos a primeira vez, condenados a non ser quen somos. Condenados e castigados. Educados baixo un dogma, ó que rematamos aborrecendo e odiando. Un dogma que nos converte en asasinos de nós mesmos, en suicidas de persoas mudas, silenciadas.

Abandonados polos ollos que tentaban cambiarnos, cuxos beizos xa non nos dedican aqueles “quérote”. Ollos que camiñan á beira do mar e desprezan o noso recordo. Ollos, que coma todos, rematan por pecharse tamén.

Eles sempre defenderon que non existe significado, que é o simple e vivo reflexo do subconsciente do espectador; así que…Que tan perturbada está a túa mente pequena artista? Que idetifica a homosexualidade como un pesadelo, como unha vergoña, un mal do que fuxir, un segredo que manter pechado nunha caixa.

Temos unha idea errónea da parella. Cremos que os homes teñen que ser protectores e as mulleres submisas, que os ciumes son normais, que debemos formar unha parella heterosexual ou que as mulleres teñen que querer ter fillos, entre moitos outros estereotipos de relación perfecta que se nos impoñen dende pequenas.

Para comezar, ás mulleres non teñen que gustarnos os rapaces. Parece que dende pequenas se nos obriga a medrar, casar e ter fillos. Ademais, exponse dende as películas e dende a vida en xeral un modelo de parella tóxico. Esas parellas sen liberdade, con ciumes, un home controlador que manda sobre a muller, que parece que ten que protexela, como se as mulleres non soubésemos coidarnos soas. Medramos vendo películas que seguen todas un mesmo padrón, unha muller que ten que ser salvada polo seu namorado. Debemos aprender que nin temos que ser salvadas por ninguén nin necesitamos compartir a nosa vida con outra persoa se non queremos.

Por outro lado, as parellas non teñen porque ser heterosexuais. A diversidade sexual é un feito e parece que a veces se esquecen de ensinarnos que non é só un o camiño que podemos escoller. Non se ven películas de rapaces onde en vez dunha princesa e un príncipe haxa dous príncipes ou dúas princesas. Isto sucede porque, por un lado, hai xente que opina que os rapaces son demasiado novos como para aprender iso, como se non fose algo real e algo que deben saber que existe. Polo outro lado, opinan que é hipersexualizar, o que resulta estraño debido a que si que permiten que iso se faga cunha parella heterosexual. Un exemplo disto é a película Frozen, na que, supostamente, a protagonista ía ser lesbiana, pero despois das queixas de pais (que dicían que non lles ían deixar aos seus fillos e fillas ver esa película), decidiron non especificar a súa orientación sexual.