A obra teatral “Unha primavera para Aldara” sitúase no 1468 nun convento de Galiza, no momento en que transcorrían as revolucións irmandiñas.
A obra comeza con Sabela e Xoana falando dos malos tempos que acontecen no seu país. Sabela é a noviza do convento, cunha mente moi imaxinativa ata o punto de rozar a inconsciencia, ten unha perspectiva da realidade diferente ao resto das monxas. Xoana é unha monxa moito máis realista, pero tampouco cumpre o prototipo de devota cristiá dende o primeiro minuto da representación.
Os cabaleiros que loitan cos irmandiños encárganse de sementar o terror. Cóntase que todos os fillos primoxénitos das parellas de recén casados, nacen con cara de cabaleiro. Hai unha infinidade de malos tratos e violacións.
Aldara é a abadesa do convento, unha muller moi preocupada polas súas monxas e as cuestións sociais e non tanto polo culto a deus. Ela é consciente do que ocorre, polo que ao comezo da obra prohíbelle a Karola (a boticaria do convento) saír, xa que unha muller fai 500 anos tiña que andar con medo, aspecto que non cambiou demasiado na actualidade. Outra das preocupacións que tiña Aldara na cabeza era a da protección de Elvira.
O pasado venres tivo lugar un acto en homenaxe ás mulleres loitadoras que axudaron aos prisioneiros que se atopaban oprimidos no campo de concentración de Rianxo. Este acto tivo lugar en fronte dese campo de concentración onde antano milleiros de homes foran retidos. Do que non se fala tanto é de que non só eles foron castigados pola súa ideoloxía, senón que tamén moitas mulleres das que non oímos falar tanto como sería necesario, tamén foron silenciadas, rapándoas, paseándoas…
Chelo foi unha desas mulleres, recentemente falecida, que axudara nos seus tempos mozos aos homes que estaban no campo de concentración, levándolles mantas, comida e útiles necesarios para a súa supervivencia.
Ademais disto, aínda que aparentemente parece ser só unha coincidencia, a
o fondo víase a imaxe de Castelao pintada recentemente, que sempre é un agrado á vista, e máis cando escoitamos a alguén falar de xente que loitou polos seus dereitos coma el o fixo pola súa lingua.
Por outra parte, o grupo de teatro Airiños representou (e estreou) unha obra progresista, mais contextualizada nos tempos antigos. Abordaba o machismo nunha sociedade antiga, se ben, daquela era máis doado loitar polos dereitos sendo home e non muller. A obra abrangue unha temática lgtbi que antano estaba moi mal vista, polo que se dúas mulleres ou dous homes se querían, tiñan que quererse a escondidas.
O venres 4 de outubro celebráronse en Rianxo dous actos: unha homenaxe ás mulleres republicanas solidarias e a obra de teatro “Unha primavera para Aldara”.
No primeiro, explicáronnos que as mulleres se opoñían ao Estado dunha maneira particular, sendo solidarias cos homes que estaban presos no campo de concentración. Normalmente, elas non eran as arrestadas, pero nese lugar había moitas persoas encerradas en moi malas condicións. Polo tanto, ían a darlles comida e coidalos, isto axudábaos, ademais de a sobrevivir, a saber que aínda había xente que se preocupaba por eles. Debido a isto, elas tamén foron maltratadas (rapábanlles a cabeza, etc) algo que non nos adoitan contar. Ademais, este ano a homenaxe centrouse nunha persoa en particular, Chelo.
A noite era cálida e brillante, con luminosas estrelas que mostraban o terreo.
El correu, a suor caía polo seu rostro e a súa respiración saía rápida e forte; quizais era iso o que facía que o outro home soubese onde estaba.
Acelerou o paso sen preocuparse polo ruído que facía. Non valía a pena e, se tiña sorte, alguén viría a axudalo.
O otro home tamén acelerou o paso e, cando pasou por unha esquina, botouse a correr.
Soltou unha serie de improperios e botou a correr tamén.
As sombras bisbáronlle a posición do outro home e así soubo que a axuda chegara.
Seguiu correndo tras a súa presa.
Sempre era divertido ir de caza.
I
O inimigo silencioso
é silencio, foi silencio
e será silencio
Non é o inimigo
é amigo, coñecido
de sobra coñecido
Eu coñezo varios
máis son todos
Elas falan soas
Elas falan soas
Falan solas
aterradas
do pasado escuro
do futuro incerto
Madre, irmá,
netas e fillas
Conto a historia das avoas
e ti tamén mirando podes ver
véxoas sempre falando solas
mais non é por culpa da vellez
Se nunca as deixamos falar
non han falar para Nós
e vémolas aí
falando para esquecer
Acerquémonos a escoitalas
din rosas, din soños, din anos
e eu pregúntome
e se falan elas e calamos Nós?
II
Estou firme
firme no monte
ollando o atardecer
esperando de roupaxes novas
un tempo de lecer ca miña amada
Alí van os meus amigos
na luz andan a mirar
o saúdo é obrigatorio
penso neles sen parar
Se non ves ti
hei marchar de aquí
fuxirei ao meu lugar
coidando o meu descoido infeliz
Véxoa
e ela vén
con doce rosas na man
vai cantando vitoria
tráeme herba de namorar
E xa teño que facer
con ela ao fin podo rir
con ela o meu tempo compartir
mentres se pon o sol
e arrima paseniño o anoitecer
III
Anda a corte revolta
un remuíño de animais sen distinguir
moito po que limpar
O vello home
vestido a cadros vermellos
perdeu o poder
e xa non sabe que facer
Perdeuno por non mirar
na vella corte
mentres atendía
da mala familia
As zafias serpes
vestidas de altivo crocodilo
entran na escena
coa galiña azul e o galo laranxa
Fixeron mal
co apoio do resto
sen saber o resto
o propio mal
E debe o vello de Eibar
loitar e loitar
para recuperar
a súa vella corte
preto de Alfacar
Uns meses atrás, saltaba a noticia de que máis de vinte familias españolas quedaran atrapadas en Kiev. O motivo? Poderíamos pensar nalgún problema coa compañía aérea ou mesmo nun secuestro. Pero en realidade, non podían volver a España debido a que o consulado español en Ucraína negábase a inscribir no rexistro civil aquilo que foran buscar ao estranxeiro con tanta ansia. Si, bebés os cales están a punto de converterse no souvenir máis demandado. Estas vinte familias pagaran entre 40000 e 60000 € por unha xestación subrogada, máis coñecida como ventre de aluguer.
Esta práctica consiste nunha reprodución asistida a través da cal unha muller (a xestante) leva o embarazo correspondente a outra persoa, xeralmente este proceso lévase a cabo a través dunha fecundación In Vitro. A razón pola cales esas familias quedaran atrapadas, foi por que en España esta práctica está prohibida pero en países como Ucraína, Xeorxia ou Canadá, non. A partir deste caso de actualidade, apareceu de novo o debate? É moral pagarlle a unha muller para que xeste ao teu fillo?
I
Lenda
(Hoxe é unha noite de inverno,
e asubía o vento,
escoito a choiva caer,
as súas voces entendo
creando unha sinfonía
que escoito cada día
que o vento asubía.)
Oio un marmurio
que conta unha historia
ocorreu naquel río
e naquela nube.
Susurrana os zapateiros
e bailana os pampillos
que baixo aqueles castiñeiros
quedaron firmemente escritos
os nomes daqueles seres adormecidos
dos que nunca se escoitaron gritos.
Agora son só lendas
son só brisa do verán
as frores amarelas
agora só alquitrán.
II
A chuvia lavará o mundo
(Só entre os teus beizos atopo
Bágoas de cristal
E só, entre gota e gota,
Un pouco máis fasme escachar.)
-Nunca choveu que non
escampase- dixo o vello cego.
-Máis o ceo está que bota-
murmurou a muller do panadeiro.
-¡Vai parar!- gritou o carpinteiro.
-Eso espero- asubiou o neno.
E o vello, a muller,
o carpinteiro e o neno
viron como a choiva
afogaba ao ceo.
III
O país da esquecida
(E durmida miro a vida,
E empañada teño a alma,
O cabelo sempre revolto
E a mente toda escachada)
Aias de frores rotas
e tinta de negro cristal
historias feitas amagos
que acabarán por escachar.
Miradas de soños perdidos,
soños sen quen os mirar;
bolboretas de xeo vermello
e follas azuis ao pasar.
I
In-consonte
Florecer e morte.
Esperanza e dor.
Preferencia da loita
ante o vagar só.
Encadeados por non ser elos
os defensores da lóxica e o corazón;
Carcereiros de impulso visceral
defensores da lei creada pola propia razón.
Triunfar das masas de escravos
facendo vasalo ao señor
Non falo da revolución do pobo,
falo da súa propia traizón.
Vitoria das ánimas escravas,
cuxo poder é igualador.
Esquecede o florecer dos xenios!
Esquecede a morte!
Pois, hoxe, matámonos NÓS.
II
Vagafume
“Conspicua Terra de loas e gabanzas.
Irredenta e insubmisa,
a súa bandeira azul e branca.
Insigne, ínclita,
a súa egrexia terra santa.
Ilustres labaradas,
alumean do seu pobo o camiñar.
Nai, preclara, dende a escuridade
ata o orgullo nacional.
Transcendentais castros,
lexionarios
e Reis Suevos.
Inmanentes estandartes no ronsel do seo.”
Recorda tempos pasados
cun eximio cantar nos beizos.
Teme augurar o futuro,
treme ao respirar fume no vento…
Ouve nunha locomotora todos os seus pesadelos,
respira un feble fío de fume branco, somerxido no ceo…
Fío que tece os mares co vento,
fío, fío do fume, fume do tempo.
Entre a néboa das montañas,
atenta o vagón descoñecido,
atenta mais segue vagando
polos seus lares amigos.
III
Soño pendurado no tempo
Entre as danzas muiñeiras
e as loas ao folclore
canta (berra), unha gaiteira
rememorando a súa historia:
“Saen de arriba, de entre os castros,
para gañar a dignidade,
para ter de seu o dereito ao ser e mais ao estare.”
Cantaruxa a gaiteiriña
E berra (máis), para facerse escoitar:
“Casaron ao berce coa lexión no bicar,
a máis bela lingua no máis fermoso lar.”
A gaiteira, animosa, convidounos a bailar
E así danzamos todos,
no ronsel do seu cantar:
“A Suevia, reina e nai,
do pobo cantareiro.
A Suevia! Dona e estandarte
do pobo guerreiro.”
Dese xeito voou a tarde,
entre o folclore e o recordo.
E caeu a noite
amosándonos só o ceo negro
e o fume branco.
…Que fume vería a Suevia?
E os intrusos lexionarios?
Fume provinte de fachos para alumear as vereas?
Ou das chamaradas das máis animosas fogueiras?…
…Fume branco entre as vereas
fume branco das fogueiras
fume, fume dos lares
fume das fábricas
dos automóbeis
fume da xeira
(que coma un fío branco conecta os tempos,
que, por medo ao lume,
zoa co vento)
Fume branco, fume da carraxe
fume tóxico, fuxe coa néboa…
E dese xeito, seguina a mirar:
fermosa ou doente,
acompañada ou soa,
dependendo do tempo e do lugar.
Vina dende as fumaradas dos incendios de Castela,
vina dende as chamaradas das queimas irmandiñas.
Vina, e vina sempre ardendo
e agradecendo todo ao mar
Que por medo a tanto lume,
por el tivo que escapar.
Que diría a Suevia se soubera que a súa filla ía marchar?
Que dirían nos castros se a Arxentina tiveran que emigrar?
Mais, cando aquí vivía,
sempre estaba a versar ela…
Danzaba no esplendor
Vivía en cada cantarela.
Mais, aínda que fermosa
tamén sabía loitar
Contra guerras, contra reis,
contra caciques no seu lar.
E, despois de tanto lume,
seguía resplandecendo no ar
“Na fronte unha estrela,
e no bico un cantar”.