Imaxe de cabeceira
Nós, normalizando
O pobo español defende a súa diversidade lingüística

 

     A Constitución Española establece o castelán como lingua oficial de todo o Estado. Tamén decreta que as outras linguas españolas (galego, catalán, éuscaro, aragonés, aranés e astur-leonés) son oficiais nas respectivas Comunidades Autónomas de acordo cos seus Estatutos. Segundo isto, todas as comunidades que recoñecen a cooficialidade das súas linguas aproban respectivas leis de normalización lingüística, co fin de promover e regular o seu coñecemento e o seu uso, compensando a situación de inferioridade en que se atopan con respecto ao castelán.
      O catalán, con máis de sete millóns de falantes en catro estados europeos, é a lingua oficial en Andorra e é cooficial co español en Cataluña, Illas Baleares e Valencia, e co italiano e co sardo en Alguer. Tamén se fala no leste de Aragón, en Murcia e no Rosellón francés. O catalán posúe unha rica tradición literaria dende a Idade Media. Ademais, o seu goberno realizou unha activa política lingüística mediante tres leis de normalización da lingua: a de Cataluña (abril de 1983, pero substituída pola Lei de política lingüística en xaneiro de 1998), a das Illas Baleares (xuño de 1986), e unha Lei sobre o uso e ensino do valenciano (novembro de 1983). Debido aos dous factores anteriormente citados, o catalán participa en todos as funcións da vida social. Tamén se leva a cabo un programa educativo de inmersión lingüística no cal se dan todas as materias en catalán agás lingua e literatura castelá.
     Hai seiscentas mil persoas que falan éuscaro. Dita lingua é cooficial co español no País Vasco e no norte de Navarra. Tamén se fala no País Vasco francés (Irrapalde). Aprobouse a lei de normalización da lingua de Euskadi en novembro de 1982 e a Lei Foral do vascuense de Navarra en decembro de 1986. Grazas a isto, a política lingüística do goberno vasco conseguiu incrementar o número de falantes e aumentar a producción literaria, así como tamén o emprego do éuscaro en todos os ámbitos, usos e funcións. Porén, a singularidade desta lingua e a súa distancia lingüística co resto das linguas da Península provoca problemas de adquisición da competencia tanto activa como pasiva. Como consecuencia, lévase a cabo un proceso de euscaldunización de toda a poboación, é dicir, que todos os habitantes do territorio vasco sexan capaces de entender e falar a lingua propia. Conforme a isto, o sistema escolar permite escoller entre tres posibles modelos: o primeiro comprende un 80% de materias en castelán e un 20% en éuscaro, no segundo o éuscaro emprégase na metade das materias e o terceiro modelo dispón todas as materias en éuscaro agás lingua e literatura castelá. A preferencia cada vez maior polo modelo tres constata a progresiva recuperación do éuscaro en Euskadi, sobre todo entre a xente nova, grazas á súa política lingüística.
     O aragonés conta cuns quince mil falantes nos Pireneos. Fálase no norte da provincia de Huesca e en Aragón. Non é cooficial en ningún destes territorios, máis ben fálase de “protección” das “linguas e modalidades lingüísticas propias”. Aínda que o proceso de castelanización está moi acentuado, na década de 1970 comezaron a xurdir movementos en defensa do aragonés, en torno ao Consello d’a Fabla Aragonesa. Hoxe existe unha gramática e varios dicionarios bilingües. De feito, en 1987 aprobáronse as Normas gráficas de l’aragonés. Dende 1997 impártense clases desta lingua no ensino oficial en Jaca, Biescas, Ainsa e Benasque.
En canto á variante do gascón, o aranés, é falado por sete mil persoas no Valle d’Arán, onde é cooficial xunto co español e o catalán. Esta lingua está integrada no sistema educativo e goza de moita vitalidade.
     Por último, calcúlase que en Asturias falan de cen a catrocentas cincuenta mil persoas o astur-leonés. Tamén empregan dita lingua no norte e noroeste de León, así como na Seabra zamorana. Non é cooficial co español en ningún destes lugares, perdendo progresivamente falantes e reducíndose os seus ámbitos de uso. Ademais, no ensino só existe a posibilidade de estudar o ástur-leonés como materia optativa a partir de terceiro de primaria e nos medios de comunicación apenas ten presenza. Non obstante en 1980 creouse a Academia de la Llingua Asturiana, que elaborou unha normativa ortográfica.
     Todos estes casos mostran o afán e os esforzos dos habitantes e dos gobernos de cada comunidade de España por preservar e aumentar o uso e o entendemento das súas linguas. No noso caso tamén é necesario que todos contribuamos en Galicia por normalizar a nosa lingua e deter o proceso de desgaleguización.

 


O ensino e as leis de normalización lingüística xogan un papel fundamental en dito proceso



Só poden engadir comentarios os usuarios autorizados.
Se queres participar sigue as intruccións da seguinte ligazón... [Abonarse]

*
Nesta WEB utilizamos as imaxes con finalidade educativa. Se algunha delas estivera suxeita a dereitos de autor,
rogamos que vos poñades en contacto connosco para retirala de inmediato.